Obrazovanje u Španiji reguliše Ministarstvo obrazovanja, ali su regionalne vlasti zadužene za upravljanje i finansiranje obrazovnih centara na svojoj teritoriji. Obrazovanje na teritorijama Španije je obavezno i besplatno od 6. do 16. godine, mada porodice svakako plaćaju uđžbenike i ostale materijale koji se koriste u nastavi. Poslednji ciklus srednjoškolskog obrazovanja je takođe besplatan, dok se visoko obrazovanje plaća, ali i država doprinosi jednim delom u finansiranju univerzitetskih školarina.
Pored navedenih obrazovnih ustanova postoje i takozvani privatni kongresni centri koji su obično povezani sa Katoličkom crkvom, i oni se plaćaju u svim fazama školovanja. Pre osnovnog obrazovanja može se ići i na predškolsko obrazovanje koje je slično našim vrtićima, ali ono nije obavezno. Deli se na dva razdoblja: prva faza je za decu od 0-3 godine i ona se plaća, a druga faza je od 3-6 godina, koja je besplatna i organizovana je u javnim školicama/vrtićima. Iako nije obavezna, drugu fazu predškolskog obrazovanja pohađa skoro svako dete u Španiji kao vrstu pripreme za osnovnu školu.
U nastavku vam predstavljamo glavne nivoe obrazovanja u Španiji.
- OSNOVNO OBRAZOVANJE (La educación primaria) od 6-12 godina
Osnovno obrazovanje obuhvata pohađanje nastave u osnovnim školama koja se deli na 6 razreda, a pohađaju je deca od 6-12 godina. Cilj je da deca razviju svoje društvene i kreativne veštine i steknu zajedničku osnovnu obuku iz kulture, govora, čitanja, pisanja i aritmetike. Predmeti su španski jezik; matematika; poznavanje prirodnog, društvenog i kulturnog okruženja; strani jezici, umetničko obrazovanje i fizičko vaspitanje.
- SREDNJE OBRAZOVANJE (La educación secundaria) od 12-18 godina
Srednje obrazovanje u Španiji se sastoji od dva vrlo različita ciklusa.
- Prva faza je obavezno srednjoškolsko obrazovanje (ESO – Educacion secundaria obligatoria) i ona je zapravo poslednja faza obaveznog obrazovanja u Španiji. Sastoji se od 4 razreda koji se pohađaju od 12-16 godina, u srednjoškolskim ustanovama (Institutos de la educacion secundaria). Poslednje godine obavezne srednje škole, učenici se opredeljuju za smer daljeg obrazovanja i biraju određene škole. Postoje dva izbora: prelazak na stručno usavršavanje u određenim školama radi sticanja stručne spreme u nekoj određenoj oblasti za koju se odluče; ili pohađanje srednje škole (bachillerato) koja služi da ih pripremi za fakultet.
- Bachillerato je neobavezna faza u srednjem nivou obrazovanja koja traje od 16-18 godina i priprema mlade ljude za upis na univerzitetsko ili više stručno obrazovanje. Predaje se na istim institutima kao ESO. Sastoji se od tri različita modaliteta (nauke, umetnost i humanističke nauke; i društvene nauke) koji se biraju na osnovu onoga što student želi da studira u budućnosti.
- VIŠE OBRAZOVANJE (La educación superior)
Stepen visokog obrazovanja, pored univerzitetskog obrazovanja, obuhvata i visoko umetničko obrazovanje, stručno usavršavanje višeg stepena, viši stepen studija dizajna i plastičnih umetnosti, kao i sportsko obrazovanje višeg nivoa.
Univerzitetsko obrazovanje je najčešći izbor među mladim ljudima i ono se deli na tri stepena, kao i kod nas: osnovne studije u trajanju od 4 godinae (Grado); master studije (Máster) u trajanju od godinu dana; i doktorske studije (Doctorado) u trajanju oko 3 godine.
Autor teksta: prof. španskog jezika Marija Jevtić
