Zabranjeni grad do danas je monumentalno čudo koje, kao i nekada, izaziva osećaj divljenja, lepote, grandioznosti i – misterije.
Palata namenjena sinu Neba – kineskom caru i ljudima koji u njegovoj službi. Zašto se zove Zabranjeni grad? Zbog čega ima 9 999 soba? Šta predstavlja odnosno kakvu simboliku ima ova građevinska struktura? Da li pored umetničke simbolike ima i neku drugu?
Sve su to pitanja koja svakako postavljaju svi koji žele da saznaju više o ovom zdanju – simbolu moći, vlasti i svedoku jedne civilizacije.
Početak priče o Zabranjenom gradu
Priča o Zabranjenom gradu počinje u vreme kada su Mongoli osvojili Kinu, u vreme Kublaj kana (vladao kao car od 1279 – 1294.) osnivača dinastije Juan ( 1279- 1368 ). Veliki mongolski kan je želeo da sagradi novu prestonicu Kanabatik, odnosno Dadu – veliku prestonicu koja bi bila trajno naseljena i tako konačno prekinula mongolski nomadski način života.
Odnos osvajača i osvojenog u kini je bio nešto drugačiji u odnosu na neka druga mesta. Mongoli su vojno osvojili Kinu ali je i Kina osvojila Mongole – pripitomila ih je i nametnula im kinesku religiju, kulturu i tradiciju.
U vreme dinastije Juan ovaj grad dobija svoje konačno ime Da Nei – Zabranjeni grad.
Međutim, dvorski kompleks je konačno postao rezidencija u vreme vladavine dinastije Ming i cara Jongla (vladao od 1402- 1424). On je tom priliko organizovao ceremoniju na koju su pozvani ljudi iz raznih zemalja kako bi im se predstavili moć, poredak i sav sjaj kineske civilizacije.
Kinezi su smatrali da se njihova država nalazi u centru sveta. Smatrali su sebe najstarijom civilizacijom. Živi svet su delili na tri vrste – Kineze, varvare i životinje. Kinesko shvatanje varvara nije se bilo u rasnom smislu već u kulturološkom. Zvaničan naziv kineskog carstva bio je Središnje carstvo – odnosno zemlja koja se nalazi u centru.
Kineski car, osim što je bio vladar države bio je i otac nacije. Vlast je dobio od Neba i bio je sin nebeskog cara, a njegov dom trebao je da oslikava kosmički poredak na Zemlji.
Zabranjeni grad predstavlja repliku purpurne palate od 10 000 odaja u kojoj živi bog na nebu. Pošto zemaljski car nije nebeski bog za njega je stvorena grandiozna palata od 9 999 odaja, namerno jedna manje jer je car vladao uz dozvolu nebeskog cara, stoga nema istu moć. U kineskom sistemu verovanja broj 9 je bio simbol dugovečnosti.
Veći deo krova ovog građevinskog kompleksa prekriven je crepom žute boja. Žuta boja je bila rezervisana samo za careve, odnosno bila je to carska boja.
Replika dvora cara Neba
Inženjer sa pekinškog Univerziteta nauke i tehnika, Jian Li preveo je drevni tekst star 500 godina koji govori o tome kako su ogromne kamene strukture koje su se koristile za izgradnju dvorskog kompleksa prenosili od tačke A do tačke B. Kopali su bunar na svakih 500 m i koristili su vodu kao podmazivač leda preko kog su prenosili kamenje teško nekoliko stotina tona.
Ovaj dvorski kompleks onako kako je sagrađen predstavlja ne samo repliku dvora nebeskog cara već i mali model kosmosa.
Kompleks je nazvan zabranjenim jer niko nije mogao ni da uđe u njega ni da ga napusti bez careve dozvole, a oni koji su smeli u njega su ulazili kroz Vrata nebeskog mira. Zatim kroz taj prolaz posetioci bi ulazili kroz Vumen ili Meridijan – kapiju koja, kako se verovalo, predstavlja centar kosmosa. Na tom mestu je sin Neba – car uz zvuke bubnjeva i gonga tokom zimske kratkodnevnice najavljivao novi lunarni kalendar sa obe strane okružen statuama lavova – simbolima moći i plodnosti.
Meridijan kapiju od ostalog dela kompleksa razdvaja Zlatna reka zmijolikog krivudanja preko koje je podignuto pet mostova. Svih pet mostova predstavljaju konfučijanske vrline: čovečnost, osećaj za dužnost, mudrost, pouzdanost i osećaj za dobro. Srednji most je bio namenjen isključivo za cara. Prelaskom ovih pet mostića ulazi se u dvoranu Vrhovne harmonije.
Dvorana Vrhovne harmonije je najvažnija u ovoj strukturi: tu se, u centru, nalazio zmajev presto na postolju, okružen kandilima koja su širila miris svetosti – miris tamjana. Tu je car imao susrete i sastanke sa svojim ministrima.
U dvorani Centralne harmonije car bi držao probu govora pre odlaska u hram Neba prilikom prinošenja žrtve.
Postojalo je nekoliko kapija. Glavni izlaz iz dvorskog kompleksa bio je paralelno sa glavnim ulazom i ta kapija zvala se Kapija božanske moći. Na istoku se nalazila Istočna cvetna kapija ili Kapija duhova. Kroz tu kapiju iznošeni su carevi posmrtni ostaci u pravcu izlaska Sunca.
Osim cara, carske porodice i njegovih konkubina unutar zidina grada koji je bio svet za sebe živeli su evnusi. Jedan od uslova da muškarac uđe u carsku službu i bude u carevom okruženju bila je kastracija. Na ovaj način sistem je onemogućavao da evnusi prenose moć i službu na svoje potomstvo i time ugroze carsku dinastiju. Kastracijom je onemogućeno da evnusi imaju odnose sa carskim konkubinama i da one ne podmetnu dete caru.
U dvorskom kompleksu živelo je ukupno 24 cara, 14 iz dinastije Ming i 10 iz dinastije Ćing. Zabranjeni grad prestao je da bude politički centar Kine 1912. kada je poslednji kineski car Pu Ji abdicirao.
Preuzeto sa: nationalgeographic.rs
