Širom Latinske Amerike postoji tradicija proslavljanja petnaestog rođendana. Ova tradicija vodi poreklo iz perioda vladavine Maja i Asteka na američkom tlu. Naime, ove civilizacije su proslavljale punoletstvo sa navršenih 15 godina i tada su mladi imali priliku da uče o istoriji i kulturi svog naroda kako bi bili spremni za brak. Danas ova proslava u Meksiku i Kolumbiji ima religiozni karakter, dok se u ostalim državama devojčice tada predstavljaju društvu.
Proslava petnaestog rođendana (šp. quinceañera, fiesta de quince años, quince) predstavlja sazrevanje devojčica u žene. Važno je da se zna da petnaesti rođendan u nekim državama jeste zakonski priznat kao punoletstvo dok je u drugim državama za punoletstvo potrebno napuniti osamnaest godina.
U većini zemalja proslava počinje dolaskom slavljenice koja nosi haljinu specijalno sašivenu za tu proslavu. Obično je dugačka, jarkih boja i sa karnerima ili dodatnim ukrasima. Neretko slavljenica nosi i krunu, a uvek sa njom ulazi otac uz aplauz zvanica i muziku. Zatim slavljenica igra prvi valcer sa ocem, a kasnije i sa ostalim rođacima. Uglavnom se tokom plesa prave pauze kako bi se iznelo posluženje. Danas je običaj da se pripremi i sto sa slatkišima i šarenim ukrasima koji su u skladu sa ukusima slavljenice i temom koju odabere.
Najčešće roditelji dočekuju zvanice, zatim sledi ples, potom se pušta video o životu slavljenice sa slikama iz detinjstva i porukama porodice i prijatelja. Nakon večere i plesa u salu se unosi torta koja uglavnom ima nekoliko spratova i njeno sečenje propraćeno je zdravicom. Muziku bira slavljenica i obično se angažuje osoba koja će tokom proslave puštati popularnu muziku, a obavezno je i igranje kotiljona- francuskog društvenog plesa.
Pre poslednjeg plesa i predaje poklončića koji simbolizuju uspomenu na ovu proslavu, obavlja se ritual petnaest sveća (šp. ceremonia de 15 velas). Tokom ove ceremonije slavljenica predaje 15 sveća osobama koje su joj najvažnije u životu i za koje smatra da su joj najviše pomogle do tada. Uz svaku sveću slavljenica ima i govor prilagođen osobi kojoj daje sveću.
Autor članka: prof. španskog jezika Olivera Pukšić
